Yeryüzündeki Hareketimiz

Yeryüzündeki Hareketimiz

Yeryüzündeki Hareketimiz

1. KITA KAYMASI: Anakaralar, okyanusun bazalt tabanı üstünde yılda (Dünya yılı) 3-20 cm. yer değiştirmekte... "kayma" 250 milyon yıl önce tek parça kara "PANGAEA"

2. KENDİ EKSENİ ÇEVRESİNDE DÖNME: ~1.667 Km/sa hızla 24 saatte tamamlar. Okyanuslardaki gel-git hareketlerinin sürtünme sonucu 1yy.da 10-4 sn. yavaşlar(uzar). Ay ile olan gel-gitler sonucu ise her yy.da 1" kadar uzar. [Buna göre; 8,64x106 yıl (~1/30 kozmik yıl) sonra Dünya duracak demektir!! ]

3. DÜNYA EKSENİNİN HAREKETİ (Pozisyon Devinimi ) Ilımların=Ekinoksların Yer Değiştirmesi: Dünyanın ekseni her 25.765 yılda koni çizer. Bu dönüş, saat ibresi yönündedir. Bu nedenle gün-tün eşitliği her 54" öne alınmış olur. Hesaplamalara göre I.S. 14.000 yılında Kuzey Yıldızı'nın yerini Polaris değil, VEGA yıldızı almış olacak. Polaris, kuzey gök kutbuna 2.105 yılına kadar yaklaşıp, sonra uzaklaşacaktır (Koni a~470). obliquity=230 26' 26"

4. KUTUP HAREKETLERİ (=CHANDLER HAREKETİ): Yerkürenin kayalık kısımlarının Kuzey ve Güney kutupları karşısında bir tür daire çizerek konum değiştirirler (D~3-15 m. kadar). Bu kıpırdanma, belli bir noktanın ekvatora uzaklığını hesaplamada kullanılan hayali "enlem" çizgilerini, dönüş süresi olan 14 ay içinde 1 m. kadar kaydırabiliyor.

5. DÜNYA'NIN GÜNEŞ ÇEVRESİNDE DÖNMESİ: Dünya'nın eliptik yörüngedeki hızı 29,8 - 30,6 Km/sa olup süresi ~365,25 gündür. (Hızı, ~ ışık hızının 10-4'ü kadardır) v=yörünge hızı; c=ışık hızı Yıllık sapınç en uygun durumda: tan a=v/cv=20",5 f=41" lik bir eğri çizer.

6. GÜNBERİ HAREKETİ: Büyük yörünge ekseninin uzaydaki yönü sürekli döner. Bu takla (3600) 34x106 yılda bir tamamlanır. Sonuç; yeryüzü eğrisi kapalı bir eğri olmayıp sarmal biçimindedir.

7. TUTULUM KUTBU SÜREKLİ DEVİNİR: 2x105 yıldız yılı boyunca sarmal bir eğri oluşturur. Bu eğrinin (kutbun) merkezi tüm Güneş dizgesinin ağırlık merkezinden geçen ve yönü hep aynı kalan DEĞİŞMEZ DÜZLEM'in kutbunu gösterir. Dünya'nın yörüngesi bu düzleme 10 35' eğiktir. Bu eğim, 2x104 yılda 47' ya inecek, sonra yine artacaktır. (Güneş, yörünge odakları içindedir.)

8. DIŞ MERKEZLERİN TEDİRGİNLİKLERİ: Öteki gezegenlerin yolaçtığı tedirginlikler ve dışmerkezlik değişimleri yüzünden yörünge merkezinde olan değişikliklerdir. Güneş, yörünge odaklarının birinde olup elips yörüngenin merkezinde değildir. 2x105 yıllık bir sürede Dünya yörüngesinin dışmerkezliğindeki (exantrisite) değişiklikler şöyledir:

-max. çağ -105 yıl 0,0473
-7x104 yıl 0,0316

-5x104 yıl
0,0131
-104 yıl 0,0187
XX.yy.(1980) BUGÜN 0,0168
+104 yıl 0,0155
-min. çağ +2,39x104 yıl 0,0033
+5x104 yıl 0,0173
+7x104 yıl 0,0211
+105 yıl 0,0189
9. TEDİRGİNLİKLER: Jüpiter ve Venüs'ün Dünya'ya uyguladıkları çekim, ideal yörüngede devresel sapmalara yol açar.

10. ÜĞRÜM (Notasyon Devinimi ): Ay'ın değişken çekiminin yol açtığı üğrümdür. Bu etki ile ekseni, yer değiştirme konisini kesin olarak değil, bazı salınmalarla çizer. Salınma genliği 9", bir çevrim ise 18 yıl 8 aydır. Önemli olanları göz önüne alınırsa, her 25.765 üğrümde 1.420 salınma vardır.

11. AĞIRLIK MERKEZİNİN HAREKETİ: Ay'ın konumu belirlenmeden Dünya'nın yörüngesi üzerindeki konumu bulunamaz. Dünya-Ay ikilisinin ağırlık merkezi yörüngede KEPLER yasasına uyarak devinir. (Yörünge üzerinde devinen ağırlık merkezidir)

12. GÜNEŞ DİZGESİ AĞIRLIK MERKEZİNİN DEVİNİMİ: Dünya'nın bu devinimi, Güneş çevresinde, elipsin odağı Güneş değil, Güneş dizgesinin ağırlık merkezi olacak biçimde dönmesinden doğar. Bu merkez Güneş kitlesinin içine düşebilir, ama Güneş merkeziyle hiçbir zaman çakışmaz. Dizgenin merkezi, gezegen ve uyduların konumuna göre bulunur. Dünya yörüngesinin odağı Güneş'in merkezi değil, dizgenin ağırlık merkezidir.

13. YER DEĞİŞTİRME: Güneş dizgesi, Samanyolu yıldız dizgesi içinde "günerek" (=APEX) denen bir noktaya doğru -Lyra yıldız dizgesindeki a Lyr (VEGA) yıldızına doğru- 20 Km/sn. ya da 72.000 Km/sa. hızla devinmektedir. Bu açı tutulum kutbuna 380 dir.

14. SAMANYOLU (YILDIZ DİZGESİNİN) MERKEZİ ÇEVRESİNDEKİ DEVİNİMİ: Güneş dizgesi, yıldız dizgesinin (Samanyolu) çevresinde 300 Km/sn. lik bir hızla CYGNUS (Kuğu) yıldız dizgesi yönüne doğru devinmektedir. Bu dönüşünü 225-250x106 yılda tamamlıyor. Bu süreye aynı zamanda 'KOZMİK YIL' deniyor.

15. YILDIZ DİZGESİNİN EVRENİMİZDEKİ DEVİNİMİ (Rotasyon ): Yıldız dizgemiz, evren içinde 2,1x106 Km/sa. hızla yol almaktadır. (Dünya, 400 Km/sn hızla Leo yıldız dizgesine doğru yol almaktadır)

16. EVRENİMİZİN EKSENİ ÇEVRESİNDEKİ DEVİNİMİ: Bu süre 60x1012 yıldır. Yani bugünkü yaşının 4.000 katı bir yaşa ulaştığında tamamlanacaktır. Evren sınırında (15x109 IY uzakta) bu dönüş hızı ~471,21 Km/sn. dir. [15x109 yılda 5' 24" lik dönmüştür.]



alıntı